انواع دی اریتور | مزایای دی اریتور

دی اریتور چیست؟

دی اریتور یا دستگاه هوازدا |  برای حذف کردن گازهایی که موجب خوردگی در بویلر می شوند ( به خصوص گاز اکسيژن و دی اکسيد کربن)، آب تغذيه در ديگ های بخار مصرف میشود.

اكسيژن دليل اصلي خوردگی در خطوط تغذيه، منابع ذخيره آب داغ، بويلر و پمپ ها است. اگر آب به علاوه اكسي‍ژن دارای دی اكسيد كربن هم باشد آن گاه PH آب كم شده و خاصيت اسيدی به آب داده می شود. اين نوع از خوردگی عموما به حالت نقطه ای نفوذ می كند.

بيشتر دی اريتورها به منظور پايين آوردن ميزان اكسيژن محلول حتی تا ppb 7 يا كمتر به کار می روند.

شیوه عملكرد دی اریتور 

بنیاد كار دی اريتورها، بالا بردن دمای آب تغذيه ديگ به ميزان 105 الی 1100 درجه سلیسیوس در فشار 1 الي 1/5 bar می باشد. در اين دما خاصيت انحلال پذيری هوا (گازهاي اكسيژن وهيدروژن) در آب، به ميزان قابل ملاحضه ای کاهش می يابد.

افزايش دمای آب تغذيه در دي اريتور به واسطه بخار اشباع انجام می شود. فشار بخار تزريقی برای گرم کردن مخلوط آب سختی گيری شده و كندانس های بازگشتی تا دماي 1050C در حدود 1/2bar توصيه می گردد.

در اين دما، براساس قانون هنری دالتون با كم شدن خاصيت انحلال پذيری آب، گازهای محلول با فشار جزئی بالاتر نسبت به بخار از مخلوط جدا شده و به سوی فضای خروجی از دی اريتور جريان پیدا می کند.

باید توجه داشت که شرط لازم در فراهم کردن بستری مناسب برای انجام فرايند ذکر شده (جداکردن گازهای محلول)، اسپری و پاشش هرچه بهتر آب تغذيه ديگ به درون دی اريتور می باشد.

در نتیجه با پاشش متمركز و تاثیرگذار آب تغذيه در مجاورت بخار اشباع، می توان در حدود 90درصد از گازهای محلول در آب را جداسازی و تخليه کرد.

انواع دی اريتور بر مبنای ساختار و نحوه عملكرد

1-دی اریتورهای سینی دار یا آبشاری

دی اریتورهای سینی دار، یکی از متداولترین انواع سیستم هوازدایی دیگ بخار، می باشند. ساختار کلی این نوع هوازدا دربرگیرنده یک دیگ افقی با برجستگی در وسط آن است. در بالای بخش برجستگی، نوعی کلاهک به شکل گنبد قوسی شکل قرار دارد. آب از بخش گنبد دستگاه، وارد شده و بر روی سینی هایی با منافذ زیاد قرار گرفته و به شکل قطرات ریز به پایین انتقال می یابد.

همزمان با ورود آب به منافذ سینی، بخار هوازدا از پایین با فشار کم رو به بالا حرکت کرده و از منافذ سینی عبور می کنند. در صورت برخورد آب با بخار هوازدا، به علت بالا رفتن دمای آب و رسیدن به دمای اشباع، قسمت زیادی از گازهای موجود در آن جدا شده و به همراه بخار هوازدا از شیر تخلیه بالای گنبد به خارج از دستگاه انتقال می یابند.

پس از این مرحله، آب به منبع افقی وارد شده و برای جداکردن اکسیژن باقی مانده در آن از جاذب اکسیژن از قبیل سولفیت سدیم استفاده می گردد و در انتها اکسیژن باقی مانده با آن واکنش انجام داده و به سولفات سدیم تبدیل می گردد. سولفات سدیم ویژگی خورندگی و رسوب نداشته و برای دیگ بخار مشکلی ایجاد نمی کند. در انتها آب از شیر تخلیه به منبع تغذیه قرار داده شده در خارج دی اریتور با فشار کم انتقال می یابد.

نکته بسیار مهم در این نوع دی اریتور این است که شیر تخلیه گاز در بالای گنبد باید به اندازه ای باز باشد که اکسیژن موجود در بخار به آسانی از مخزن خارج شود. در صورت عدم توجه به این مورد، قسمتی از اکسیژن جدا شده از مرحله هوازدایی، مجدد وارد آب خواهد شد.

2-دی اریتور های اسپری شونده (نازل های فنری)

نوع دیگر دی اریتور (Deaerator) از یک مخزن افقی با چند بخش که هر یک وظایف خاصی را بر عهده دارند، تشکیل شده است. سمت چپ ترین بخش در این دستگاه عمل پیش گرمایش را انجام می دهد تا بخش جداکردن گاز از آب راحت تر انجام شود.

آب از نازل های فنری شکل با منافذ کوچک عبور کرده و به حالت اسپری وارد دستگاه می شود و با بخاری که از پایین دستگاه وارد این قسمت می شود گرم خواهد شد. بعد از این مرحله، آب وارد بخش دوم دستگاه شده و بخار هوازدایی شده از پایین و با فشار کم به آن برخورد می کند و در انتها گازهای نامحلول و اکسیژن از آن خارج شده و از شیر بالای دستگاه به بیرون اتقال می یابد. آب تولیدی، بعد از اضافه شدن مواد جذب کننده اکسیژن در صورت لزوم به مخزن پایین دستگاه انتقال یافته و برای مصرف در دیگ بخار به کار خواهد رفت.

تنها تفاوت آشکار بین اين دی اريتورها در نوع ورود آب تغذيه ديگ بخار به مخزن اصلي آنها است. در دي اريتورهای افشانكی (اسپری شونده)، آب ورودی از بالای مخزن به وسیله افشانكهای تعبيه شده، به فضای داخل مخزن اسپری می شود. اما در دی اريتورهای آبشاری جريان آب به آرامی به داخل برجک آنها پاشيده شده و پس از عبور از روی سينی های سوراخ دار طبقاتی برجک، به صورت آبشاری به فضای داخلی مخزن، جريان پيدا می كند.

مزایای استفاده از دی اریتور

مهم ترین مزایای دی اریتور که کاربرد سیستم هوازدایی دیگ بخار را بسیار گسترده کرده است عبارت است از:

• جلوگیری از خوردگی دیواره های دیگ بویلر و افزایش طول عمر دیگ
• جلوگیری از رسوب روی دیواره های دیگ بویلر و عملکرد بهتر دستگاه تولید بخار
• بهبود بخاردهی بویلر
• افزایش بلودان در بویلر

با توجه به مزایای بالا این دستگاه هوازدا را می توان در پالایشگاه ها، کارخانجات تولید مواد غذایی و لبنی، بیمارستان ها، بخش های کشاورزی صنعتی مانند گلخانه ها به کار برد.

جهت آشنایی با دیگر تجهیزات تصفیه آب کلیک کنید.

گروه مهندسی پیچ آب شرق، پیشرو در صنعت آب و فاضلاب